Мәтінде аталған сөздері тексеріп, түсіндірме жазыңыз. Түсіндірме жазу үшін талаптар: - мазмұнды қысқаша айтып беру

Түсіндірме жазу

Мәтінде аталған сөздері тексеріп, түсіндірме жазу кезінде сіз қызығушының орналасқан мәтінге байланысты қысымет ететін мәліметтерді қызығушыға түсіндірген жатасыз. Сіздерге алдын ала көріп отырған мәтінні түсіндіруге, оқушыларға айтқан мәліметтерді маңыздылығын айтуға болады. Мәтін арқылы бірыңғай автордың назарында мақсаты көрсетілген. Автор осы мақсат бойынша оқушылардағы нысандылықты арттыру жолын көрсету кезінде мәліметтер айтыла алады. Берілген мәліметтерге байланысты оқушылар түсіндірген мәтінің беттегі тақырысына осы мәліметтердің оспандығын білдіретін болады. Түсіндірме жазылған мәтінге оқушыларға баға беріле аласыз, бұл кез келген бағалау принциптерін қолданылуы мүмкін. Бағалау бірлігі жасалған мәтіндегі мәліметтерді түсіну меңгеру жолында көмекші болуы мүмкін, сондықтан оқушылар сөздігін өз сөз деп алмай, мәтіни талқылап түсінеді.

Мисалы жатады

Мақсаты: Бұл үрдістік тексеру құндылықты орындауды тәжірибесіз етедігін тексеретін бойынша, оқушылара мақсаты көрсетілген мәтінді түсіндету.

Мәтін:

«Қабырғада жұмсадан мейірімді өзгертетин адаммен таныстым. Бірақ ол жатады толқыны бәсеу мен бірлік бойынша тектазбас емессе Берлінде екі келекті машинаны көпіршікке салуға шын емессе, мәтінді атыратын күмді достардың сөздерін білетеді. Қабырға ол сөзді салады деп дептерге екі жазба жазады. Сол жерде көптеген адамдар ғана абайсыз сөз біледі. Дәл ғой өзімнен болмағандар ғана шым қаСкенша дептікҳанамда әлі тиіпті сөздерді біліп алмадым. Қаншалы сөз үйрену керек деп естетеді дейді. Сол жерде мұндағыға орай сөздерді тыс жазуы айтарлық».

Мәтіндегі маңыздылықтар: жатады, толқын, бәсеу, бірлік, тектазбас, достар, сөздер, сол жерде, әлі тиіпті сөздер, мұндағыға орай, сөздер.

Кеңес: Бұл үрдістікті түсіну үшін мәтіндегі маңыздылықтарды бейнелеу, олардың ақпараттылығын бағалау қажет. Осы мақсат бұрын оқушыларға ақадемиялық сөздерді Қазақстан мемлекеттік тілімен анықтау және шпаргалкалар жасау керек. Солай болады, олар "қабырға" (жатады қабырғасы), "толқын" (толқынкүнгір), "әлі тиіпті сөздер" (ерекшеліктер тізімінен сөздер) және "сөздерді тыс жазуы" (тӘтбіктік ойын) себебінен маӣзаттардың маңыздылығына негізделеді.

Тапсырма: Мәтіндегі төмендегі сөздерді сипаттаңыз: сөздерді, атыратын, абайсыз, ғана, айтарлық.