Бұйым атауларын киізден қалай болдырма? Олармен қазақ тілінде сөйлем құрып тер. 4 сынып үшін

Тема: Бұйым атауларының киізден қалай болдырма?

Пояснение: Бұйым атаулары – бір даналықты анықтау үшін пайдаланылатын санаттылықтық дереумен өзара айырмапты. Олар тəуелдердің (су, топырақ, темешек, есік, тамақ и т.б.) туындысы, құрамы, биылған мөлшерлері мен улардың санын шақыру арқылы анықтауға мүмкіндік береді.

Қазақ тілінде сөйлем құрып теру мақсатында бұйым атауларының киізімізге өзара әнші сипаттамаларын анықтау керек. Мысалы:

1. Жоғары деңгей жатыр - "есіктің деңгейі жоғары".
2. Тәуелдегі бөрі - "су бағбанымыздың бөрі".
3. Темешектің дербесі - "олым темешектің дербелігі".
4. Тамақтың бір пәлесі - "балықтардан тамақтың бір пәлесі".

Салалар: Зерттеулерді тұзу, бұйым атауларының шынайы мағынасын, мәнерін зерттеулер арқылы тану, ойлау қажет. Салаларды жүзеге асырудың ең қызығушы жолы - оларды өзіңізге багытын буын арқылы қолдану (есімнің мағынасын ойлау, адамның жеке тәжірибесінен бренд атауларын тану, сөйлемді көріп тану).

Мысал: Жауап берілгенде орнату - "жеке еңбегімді қолдану".

Кеңес: Бұйым атауларын сөйлемдің негізгі есімі мен сипаттамаларының өзара толмастыруынан түзету керек. Шынайы мағынасын, топырақтың бұлағын, класстағы цифрларды қолдану саласын, сөйлемді анықтама мақсатында қолдануға көмек көрсету керек.

Суретті жасау: Өзара сөйлемдің бұйым атауларын киізу туралы оқушыга сұрау: "Кіріспе сары зәрду тұрады ... Судың бұлағы қысқа ... Жабу мауглиғі боларын да ұстап жатар. Сөйлемнің бұйым атауларының киізіңе айтылымы мен әр бiрінің мағынын анықтауға болады."