6 сөйлеменің арқылы қазақ әдебиеті оқулығынан жалғаулық шылаудың алты түріні көрсетіңіз

Тема: Жалғаулық шылаудың алты түрі

Пояснение: Жалғаулық шылаудың алты түрі, көптеген қазақ әдебиеті оқулығында қолданылатын академиялық терминдерден бір болып, ағылшынша «figures of speech» деп аталады. Оның сілтемелі атаулары, мінзағы және қолданылуынан дел етіп түсірткенде, олардың алты түрі мүмкін:

1. Метафора: Бір сөзмен біреулге теңеу, оның ауызша бірінші мінзағын түрлендіреді. Мысалы, «ақ шаман».
2. Метонимия: Бір сөзді екінші теңейтін, айтарлық, жауапты теңеу. Мысалы, «сөйлемдегі жауап: сабақтың астанасында».
3. Синекдоха: Бейнедегі бұл елементі комедекешелей етеді. Мысалы, «сазың дауында қараушы».
4. Алегория: Бейнелеген кенттағы оқиғаларға, деректерге теңейтін өрістер. Мысалы, «Жеміс столында көрінетін сельдеуге».
5. Қиял: Бейне оқиғаларын жариялап, айдатымын іске шығару. Мысалы, «маусымшы септеп әдеби қатысушы».
6. Шыным: Бейнелеген сөздерін фалшылап қабылдау, халыққа жасырын, бірақ халықтың белгілі басқарушы атауында қолдану. Мысалы, «қарқынды асқатып алу».

Алдындаулар: Осы тақырыпты түсіну табиғатта адамның көрсеткіштер сөздерін барлық мәдениеттердің жуындылық системаларында қолданғанын анықтау, сондай-ақ әдебиеттік себептерді мұрағаттау керек.

Орындау мисалы: Алып барылатын, қақпақты буктап көз бөріп текст дискүрсінде пайдаланылатын бөліктерді табып, олардың алашақты қoldanуын те аяқтамалы туралы мәлім толтыру.

Кеңес: Әдеби терминлерді түсіну, клише мен ғилми айтуларды оқу, өзара байланыс уайымдастыру және үлесін ортаға салу арқылы осы тақырыпты түсіну мүмкіндіктерін жетілдіру.

Әдіс жардамы: Қазақ әдебиетінен 2-3 мисал есе жазып, одан сыры сөздердін жасалған 6 сөйлем беріп шығару.