5-тапсырма. Мәтінні біліп, онын қай жанрға қосылдығын анықта. Мәтін ішіндегі автор ойлаудың тәсілін көрсетеді

Содержание вопроса: Жанр мәтінні білдіру

Пояснение: Жанр мәтінді қорытындылауға мән береді. Жанр мәтіннің түрлері мәтін құрылымының, құжаттық құралының, ой түрінің және мәтін қызметінің белгілері бойынша анықталады. Мәтінін варианты ойлау немесе жарату шаралары да жанрды анықтайды. Жанр, әдіс, стиль, тәсіл немесе форма аталуы мәтінің жанрларының негізгі критериялары ретінде қолданылады.

Мәтінні білу оның жанрлық кезеңін белгілейді, сол себеп жатса, автор мәтіндегі ойлау тәсілін (жадыбалық, анализ, салт-дәлелдір серіктесу, сауаттандыру, танымы мағынасының анықталуы) көрсете алады. Автордың ойларына, қарым-қатынасына, суретке, аттарына немесе дәрежесіне сәйкестенуіне сәйкес түрлі санның стильлері, уақыттық лентасы, жүйесінен көрсетуі де мәтіндегі жанрлық элементтерге сәйкес көрсетілетін жанрларды анықтайды.

Мысалды қолдану: Мәтін ішінен автордың ойлау тәсілін анықтаңыз. Автор мәтінде талдау мен анықтама жасады, көрсеткішті береді және мәтіндегі ойын-сауықты анықтайды.

Совет: Жанрды танымалуға көмекші болатыннан, оқушыларға жанрлар туралы өзгертілген мәтіндер мен басылымдар беру керек. Мисалы, әдебиет жанры, ән жанры, сауаттылық жанры, ғылыми жанрлардың ұқсас сипаттамалары мен мәтіндері қолданылады. Жанр туралы кеңес беретін ақпараттарды табу мен бастау, біраз истерді алу және оларды талдауды ұнату керек.

Тапсырма: Уақытша қолдану туралы хабар ету мақсатында әдебиеттегі бір мәтінді жашыруга өтінемін. Мәтіннің көрінісі мен мазмұнын беріңіз. Мәтіннің ойлау тәсілін, жанрлық көзқарасын, авторды туралы ақпаратты, мәтінге көмекші болатын әдеби операцияларды көрсетіңіз.