3-тапсырма. Мәтінді түсініп оқы. Сөздікті пайдаланып, қою қаріппен жазылған сөздердің мағынасын анықта. Қазақтың ауыз

Ауыз әдебиетінде айтыс түрлері:

Бәдік айтыс - айтыстың ескі түрі. Бәдік айтыс, Абайдың «Табиғаттағы барлық заттың Тәңірі бар» деген сөзімен түсіндіруге болады. Бәдік айтыс құлшылық етуі бар. Ол адамдардың қалайды деп ойлауын көрсетеді.

Өлі мен тірінің айтысы - адамның қайғы-қасіретке жатқанын көрсетеді. Осы айтыс арқылы адамның айырмас болып жоғалатындығын көрсетеді.

Жануарлар мен адамның айтысы - адамдардың тұрмысы-тіршілігін туралы айтылады. Бұл айтыс адамдардың жақсылығы-ауыздығы мен жануарлардың әдістемеліктыгы мен жасалбыстан тоймыстығы туралы сипаттайды.

Доп. материал: Солтүстік Кореяның әдебиетінде ауыз әдебиеті Абайдың «Қара шешен деп қоғанда» деген жаңа бәлгіде үлгілер жасалған. Ол ауыз әдебиетіндегі көптеген айтыстарымен айырылатын және қалай айырюді көрсетеді.


Пәлік айтыс - аяздан тұратын сөздерді, аяз ерінде қолданысу мақсатында бірлескен сөздерді жеке сөз санайтын айтысты.

Совет: Ауыз әдебиетінде айтыстар туралы толықтыру үшін, осы айтыстарды түсіну мен олардың дайындалуын білу маңызды. Сөздікті пайдалануын бастаңыз, сондықтан авторлардың көптеген айтыстары сөздіктен келгендігі үшін. Операцияларды дұрыс орындау пайдалы болуы мүмкін, сондықтан саналар мен формулалар арқылы болатын әр түрлі есепті шешу үшін жеке нұсқауларды пайдалана аласыз.

Ещё задача: Абайдың айтып жатқан «Табиғаттағы барлық заттың Тәңірі бар» сөзбен бәдік айтысты түсіндіріңіз.