10 - тапсырма: Мәтінні мағыналық бөліктерге бөліп, әр бөлікке тақырып беріңіз. Көршіге қоймен, әр бөлік бойынша

Тапсырма: Мәтінні мағыналық бөліктерге бөліп, әр бөлікке тақырып беріңіз. Көршіге қоймен, әр бөлік бойынша екі сұрақтан хабардар болушыныз.

1-ші бөлік - Кіріспе бөлім:
Мәтінні табиғатты, адамзатты, қоғамдық-ықпалды бөліктерге, жоғарыда салып отырған бөліктерге (тебір деген қаттын өзара байланыс) бөліп шығу керек.

2-ші бөлік - Негізгі тақырып:
Мәтіндегі негізгі тақырыпты таңдаңыз. Бұл кіші бөлікте тақырыпты табу керек. Мысалы, адамдардың тілегі жағдайды өзгертуі.

3-ші бөлік - Қорытынды жауабы:
Қорытынды жауабып беріңіз, сондықтан мағыналық бөліктерге бөліп отырған мәтінде негізгі мазмұны тексеретін сұрақтар анықталуы керек.

Мисалдар:

1-ші бөлік: Мәтінні бөліктерге бөлу

2-ші бөлік: Мәтінні табиғатты, адамзатты, қоғамдық-ықпалды бөліктерге, жоғарыда салып отырған бөліктерге бөліп шығу керек.

3-ші бөлік: Мәтінде табиғатты бөлік қандай көрінетінін анықтаңыз. Мәтінде адамзатты бөлік қандай анықталатын жазбаша сөздерді пайдаланыңыз.

Сынап:

1-ші бөлік: Мәтінні сары және көк түске бөліп алайық. Сары тақырып бойынша өткізіңіз. Көк тақырып бойынша екі сұрақ сұраңыз.

2-ші бөлік: Сары тақырып қандай шығуына көмектеседі? Көк тақырыппен қатты қандай байланысы бар?

3-ші бөлік: Мәтінде сары тақырыптың мағынасы неліктен анықталатын жазбаша сөздерді пайдаланамыз? Мәтінде көк тақырыптың қандай анықталатын тасымалылықтары жатыр?

Мәтінді бөлу: Мәтінді мағыналық бөліктерге бөлу жаңа тақырыптарды анықтау үшін қажет. Осы жұмысты орындау үшін, мысалда бәріне ауысу жасаңыз:

1. Бөлік (Ауысу): Мағынасы бірдей білінетін әрекет, идея, пайда жасау деңгейінен басталады. Бізде бұл мәтінге бөліктер таңбалансын.

2. Бөлік (Негізгі тақырып): Бұл бөлікте жазбаның мағыналылығына негізделген, негізгіымиздың кез-келген бағытына көшедік. Мысалы, егер біз ойыншылық жинағанда басып, "Таныстыру" деп бөліктерге бөлгеміз, онда үшін "Таныстыру" басындауымыз керек.

3. Бөлік (Қорытынды жауап): Бұл бөлікте аталған тақырыптардың бірлігінде тақырыпты жиынтығын білдіреміз. Мысалы, "Алма", "Себет" және "Ұя" сөздерін биреуінде қызметінен түсіп, оларды бір қорытындыда сипаттауға болады.

Мысалы: Ашық өмір сағатта шолумен көрсетіледі. (мәтін)
1. Бөлік (Ауысу): Ашық үздік өмір мен сағат тарапындағы шолу беттен болжау кезінде қайда көрінеді?
2. Бөлік (Негізгі тақырып): Сағаттың мәнерін байлап, ашық өмірді түсіндірту.
3. Бөлік (Қорытынды жауап): Ашық өмірдің пайда болуы сағаттың өтетін уақытымен байланыстырылған.